Welke impact kan anorectale malformatie of de ziekte van Hirschsprung hebben op mijn beleving van seksualiteit?
Zowel fysiek als psychisch kunnen deze aangeboren aandoeningen van invloed zijn op je seksualiteit. Fysiek, omdat de anatomie van je onderlichaam anders kan zijn dan dat van de meeste vrouwen, of omdat je problemen kunt hebben met het ongecontroleerd verliezen van ontlasting of urine. Psychisch, omdat je in de loop der jaren als kind veel medische onderzoeken en behandelingen hebt ondergaan en pijn hebt ervaren aan je onderlichaam. En misschien nog steeds. Klik hier voor een overzicht van mogelijke fysieke en psychische problemen.
Hoe beïnvloedt mijn aandoening me bij het aangaan van relaties?
In je kindertijd – en wellicht ook daarna – is er veel gebeurd met je onderlijf. Al vroeg heb je operaties ondergaan. Je behandelaars en je ouders hebben waarschijnlijk onaangename en vervelende behandelingen bij je moeten verrichten, bijvoorbeeld bij het spoelen of bij het oprekken van je anus. Dat kan ook nu nog onbedoelde effecten hebben. Het is goed om je bewust te worden van zulke effecten. Dan kun je er (zelf óf met begeleiding van een therapeut of seksuoloog) iets aan doen, zodat je voortaan meer kunt genieten van je lichaam, intimiteit en seks.
Belemmeringen
Je associeert je onderlichaam onbewust misschien met pijn en narigheid. Dat kan je belemmeren om van seks te genieten of zelfs om relaties aan te gaan. Het kan ook nog een ander onbewust effect hebben: wellicht heb je moeite met het stellen van grenzen als het gaat om ongewenste aanrakingen. Je bent er als kind immers aan gewend geraakt dat je op deze plekken werd aangeraakt door volwassenen, en vaak deed het nog pijn ook.
Schaamte
Misschien droeg of draag je een stoma of maak je gebruik van luiers om urine of ontlasting op te vangen. Misschien heb je veel littekens op je onderlichaam vanwege alle operaties. Of misschien ben je bang voor ongelukjes of winden laten tijdens seks en intimiteit. Door het ontspannen van je onderlijf ontstaan deze ongelukjes eerder, maar een ontspannen lijf is ook nodig om van de seks te kunnen genieten. Dat alles kan gevoelens van schaamte bij je oproepen. Misschien zelfs zo erg, dat je seks en intimiteit uit de weg gaat of er helemaal geen zin meer in hebt. Het kan helpen deze gevoelens te bespreken met je partner of een seksuoloog.
“Het duurde niet heel lang voordat het [geen schaamte meer voor litteken] voor mij gewoon goed ging, naar mijn idee zeg maar vertrouwde dat het gewoon is zoals het is. Het heeft wel een paar maanden geduurd, maar dat was het ook wel. Zeg maar, daarna is het ook goed gegaan.”
De vorm van je onderlichaam
Vooral bij anorectale malformatie kunnen je billen, je anus en je geslachtsorganen anders van bouw zijn dan bij de meeste andere mensen. Dat kan fysieke beperkingen met zich meebrengen voor seks. Misschien zijn niet alle seksuele handelingen of standjes goed mogelijk vanwege je lichaamsbouw of misschien doet het pijn.
Heb je de ziekte van Hirschsprung, dan heb je wellicht veel littekens of misschien draag je een stoma. Ook hier geldt: het kan gevoelens van schaamte bij je oproepen en eraan bijdragen dat je intimiteit uit de weg gaat. Toch kan en mag jij ook genieten van intimiteit! Blijf er niet alleen mee rondlopen, maak je gevoelens bespreekbaar en schakel zo nodig de hulp in van een seksuoloog of andere deskundige.
Hoe beïnvloedt mijn aandoening masturbatie/zelfbevrediging?
Heb je de ziekte van Hirschsprung? Dan werkt masturberen/zelfbevrediging hetzelfde als bij anderen. Heb je een anorectale malformatie? Dan kan het zijn dat je geslachtsorganen anders zijn aangelegd. Je vagina kan er bijvoorbeeld anders uitzien of de clitoris kan op een andere plek zitten. Het kan hierdoor langer duren voordat het lukt om jezelf te stimuleren. Blijf vooral experimenteren. Ook een seksuoloog kan tips geven om je hierbij te helpen.
Welke seksuele problemen kunnen spelen en wat zijn mogelijke oplossingen?
Problemen met je vagina
Is je vagina smal door een operatie in het verleden? Dan kun je problemen hebben met penetratie: misschien lukt het je partner niet om zijn penis in je vagina te krijgen, of doet het je vaak pijn. Misschien kun je ook geen tampons verdragen. Ook kun je last hebben van een droge vagina. Heb je last van pijn bij het vrijen, een droge vagina of problemen vanwege een smalle vagina? Daar is wat aan te doen, bijvoorbeeld door het trainen van je bekkenbodemspieren. Ook kun je je laten adviseren door een seksuoloog.
Problemen met incontinentie, onzindelijkheid of winden
Ben je bang voor het ongecontroleerd verliezen van urine of ontlasting, of het laten van winden tijdens seks en intimiteit? Het per ongeluk een scheetje laten in bed overkomt veel mensen als ze geheel ontspannen zijn (tijdens het vrijen of slapen). Door er open over te zijn tegenover je partner, kun je ongemakkelijke situaties voor zijn. Weet je niet goed hoe/wanneer je het gesprek hierover aangaat? Schakel gerust de hulp in van een seksuoloog of andere therapeut. Ook contact met lotgenoten (via de patiëntenvereniging) kan je over drempels heen helpen.
Problemen met je libido, geen zin in seks
Heb je weinig of zelfs geen zin in seks? Dit kan te maken hebben met je aandoening. Schroom niet en schakel een seksuoloog of andere professionele hulpverlener in. Seksuologen in het ziekenhuis hebben specifieke kennis over seksuele problemen die samen kunnen hangen met afwijkingen in de buik. Een seksuoloog helpt je om na te gaan waar je eventuele weerstand tegen seks vandaan komt en kan je helpen om belemmeringen weg te ruimen en oplossingen te zoeken, zodat jij ook kunt genieten van intimiteit en seks
Problemen met vruchtbaarheid en zwangerschap
Vraag je je af hoe het zit met je vruchtbaarheid? Maak je je zorgen over hoe een eventuele zwangerschap bij jou zal verlopen? Dat is begrijpelijk, want een anorectale malformatie kan invloed hebben gehad op de aanleg van je baarmoeder, eierstokken en je eileiders. Bij zowel anorectale malformatie en de ziekte van Hirschsprung is het tevens mogelijk dat je door een eerdere operatie beschadigingen of verklevingen hebt aan je buik. Wanneer je geopereerd bent aan je anus, kan het zijn dat je alleen via een keizersnede (en dus niet natuurlijk) kan bevallen vanwege de kans op uitscheuren. Bij vragen, kan je contact opnemen met je huisarts. Deze kan je doorverwijzen naar een gynaecoloog voor advies.
Op welke manier kan ik professionele ondersteuning krijgen?
Bij problemen kan je terecht bij je (voormalig) hoofdbehandelaar. Diegene kijkt welke specialist (bijvoorbeeld gynaecoloog, seksuoloog of bekkenfysiotherapeut) bij bepaalde problemen het beste kan ondersteunen. Tevens kan je voor een doorverwijzing bij de huisarts terecht.